"Η Ελευθερία Είναι το Έθνος μου", "Πεινάμε σε τρεις γλώσσες" και "Θάνατος στον Εθνικισμό". Αυτά τα τρία συνθήματα που επικράτησαν στις μαζικές διαδηλώσεις στη Βοσνία δείχνουν ότι όπου οι εργάτες αγωνίζονται, ο εθνικισμός δεν έχει καμία θέση.
Μαζικές διαδηλώσεις ξέσπασαν στις 5 Φλεβάρη στην Τούζλα.
Χιλιάδες εργαζόμενοι και άνεργοι εργάτες πλυμμήρισαν τους δρόμους ενάντια στα κλεισίματα των εργοστασίων, τις ιδιωτικοποιήσεις, τη διαφθορά και τους απλήρωτους μισθούς.
Η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές. Τη μεθεπόμενη μέρα έγιναν διαδηλώσεις σε 30 πόλεις. Κάηκαν κυβερνητικά κτήρια στο Σαράγεβο κι αλλού.
Η οργή των εργατών μπορεί να εξηγηθεί εύκολα. Οι μισθοί είναι πολύ χαμηλοί και συχνά απλήρωτοι. Η επίσημη ανεργία φτάνει το 45%. Πάνω από 60% είναι η ανεργία στους νέους.
Πάνω από 600.000 άνθρωποι δεν έχουν δουλεία σε μια χώρα 3,8 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η Βοσνία υπήρξε κομμάτι της κρατικοκαπιταλιστικής Γιουγκοσλαβίας, που χωρίστηκε το 1991-1992, όταν οι πρώην πολιτικοί του Κομμουνιστικού Κόμματος έγιναν εθνικιστές. Η Γιουγκοσλαβία έγινε ένα πεδίο ανταγωνισμού των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας.
Ανάμεσα στα 1992 και 1995 η Βοσνία έζησε έναν εμφύλιο με 100.000 νεκρούς. Τρεις εθνικιστικές δυνάμεις -Κροάτες, Σέρβοι και Βόσνιοι Μουσουλμάνοι και Καθολικοί- προχώρησαν σε σφαγές αμάχων.
Σήμερα η Βοσνία χωρίζεται σε δύο επικράτειες με εθνικά κριτήρια. Τη Σερβική Δημοκρατία και την - με διπλάσιο πληθυσμό - Ομοσπονδία (κυρίως Βόσνιων και Κροατών).
Η επαρχία Μπρτσκο είναι αυτοδιοικούμενη αλλά ανήκει και στις δύο επικράτειες. Η ομοσπονδία διαιρείται σε δέκα καντόνια, καθένα με δική του κυβέρνηση. Οι περισσότερες διαδηλώσεις έλαβαν χώρα στην επικράτεια της Ομοσπονδίας, αλλά πολλές εκατοντάδες διαδήλωσαν στη Μπάνια Λούκα, στη Σέρβικη Δημοκρατία.
Και πάνω απ' όλα αυτά βρίσκεται η μη εκλεγμένη Υψηλή Αντιπροσωπεία των Ευρωπαϊκών δυνάμεων και των ΗΠΑ.
Σήμερα, τη θέση αυτή καταλαμβάνει ο Αυστριακός Βαλεντίν Ιντσκο, που πρόσφατα δήλωσε: "Αν υπάρξει κλιμάκωση της κατάστασης θα πρέπει ενδεχομένως να εξετάσουμε την αποστολή δυνάμεων της ΕΕ."
Ο λαός θέλει μια άλλη μορφή δημοκρατίας. Οργανώνονται μαζικές συνελεύσεις που καλούνται ολομέλειες σε όλη τη Βοσνία και διατυπώνουν αιτήματα.
Αυτά περιλαμβάνουν υψηλότερους μισθούς, επανακρατικοποιήσεις, δωρεάν υγεία, δικαστική εποπτεία, τέλος στις εθνικιστικές πολιτικές και παραίτηση της κυβέρνησης.
Μια νέα κυβέρνηση εμπειρογνωμόνων φαίνεται να είναι λαϊκή απαίτηση. Η εναλλακτική - η αυτενέργεια των εργατών σε κάθε χώρο δουλειάς - δε μοιάζει ακόμα ρεαλιστική.
Αυτό μπορεί ν' αλλάξει. Οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου Διακοπές στο Σαράγεβο προχώρησαν σε απεργία την περασμένη Παρασκευή με αίτημα να πληρωθούν τα δεδουλευμένα. Αψήφησαν τη δικαστική απόφαση που κήρυξε την απεργία παράνομη και καταχρηστική και τώρα απειλούνται με απόλυση.
Οι Δυτικοί πολιτικοί συχνά ανασύρουν το στερεότυπο των "ξεφτισμένων εθνικών ανταγωνισμών" για να δικαιολογήσουν μια επέμβαση στη Βοσνία. Οι πρόσφατες διαδηλώσεις έσπασαν αυτό το στερεότυπο. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικές.
Άντι Ζεμπρόφσκι
Μαζικές διαδηλώσεις ξέσπασαν στις 5 Φλεβάρη στην Τούζλα.
Χιλιάδες εργαζόμενοι και άνεργοι εργάτες πλυμμήρισαν τους δρόμους ενάντια στα κλεισίματα των εργοστασίων, τις ιδιωτικοποιήσεις, τη διαφθορά και τους απλήρωτους μισθούς.
Η αστυνομία επιτέθηκε στους διαδηλωτές. Τη μεθεπόμενη μέρα έγιναν διαδηλώσεις σε 30 πόλεις. Κάηκαν κυβερνητικά κτήρια στο Σαράγεβο κι αλλού.
Η οργή των εργατών μπορεί να εξηγηθεί εύκολα. Οι μισθοί είναι πολύ χαμηλοί και συχνά απλήρωτοι. Η επίσημη ανεργία φτάνει το 45%. Πάνω από 60% είναι η ανεργία στους νέους.
Πάνω από 600.000 άνθρωποι δεν έχουν δουλεία σε μια χώρα 3,8 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η Βοσνία υπήρξε κομμάτι της κρατικοκαπιταλιστικής Γιουγκοσλαβίας, που χωρίστηκε το 1991-1992, όταν οι πρώην πολιτικοί του Κομμουνιστικού Κόμματος έγιναν εθνικιστές. Η Γιουγκοσλαβία έγινε ένα πεδίο ανταγωνισμού των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας.
Ανάμεσα στα 1992 και 1995 η Βοσνία έζησε έναν εμφύλιο με 100.000 νεκρούς. Τρεις εθνικιστικές δυνάμεις -Κροάτες, Σέρβοι και Βόσνιοι Μουσουλμάνοι και Καθολικοί- προχώρησαν σε σφαγές αμάχων.
Σήμερα η Βοσνία χωρίζεται σε δύο επικράτειες με εθνικά κριτήρια. Τη Σερβική Δημοκρατία και την - με διπλάσιο πληθυσμό - Ομοσπονδία (κυρίως Βόσνιων και Κροατών).
Η επαρχία Μπρτσκο είναι αυτοδιοικούμενη αλλά ανήκει και στις δύο επικράτειες. Η ομοσπονδία διαιρείται σε δέκα καντόνια, καθένα με δική του κυβέρνηση. Οι περισσότερες διαδηλώσεις έλαβαν χώρα στην επικράτεια της Ομοσπονδίας, αλλά πολλές εκατοντάδες διαδήλωσαν στη Μπάνια Λούκα, στη Σέρβικη Δημοκρατία.
Και πάνω απ' όλα αυτά βρίσκεται η μη εκλεγμένη Υψηλή Αντιπροσωπεία των Ευρωπαϊκών δυνάμεων και των ΗΠΑ.
Σήμερα, τη θέση αυτή καταλαμβάνει ο Αυστριακός Βαλεντίν Ιντσκο, που πρόσφατα δήλωσε: "Αν υπάρξει κλιμάκωση της κατάστασης θα πρέπει ενδεχομένως να εξετάσουμε την αποστολή δυνάμεων της ΕΕ."
Ο λαός θέλει μια άλλη μορφή δημοκρατίας. Οργανώνονται μαζικές συνελεύσεις που καλούνται ολομέλειες σε όλη τη Βοσνία και διατυπώνουν αιτήματα.
Αυτά περιλαμβάνουν υψηλότερους μισθούς, επανακρατικοποιήσεις, δωρεάν υγεία, δικαστική εποπτεία, τέλος στις εθνικιστικές πολιτικές και παραίτηση της κυβέρνησης.
Μια νέα κυβέρνηση εμπειρογνωμόνων φαίνεται να είναι λαϊκή απαίτηση. Η εναλλακτική - η αυτενέργεια των εργατών σε κάθε χώρο δουλειάς - δε μοιάζει ακόμα ρεαλιστική.
Αυτό μπορεί ν' αλλάξει. Οι εργαζόμενοι του ξενοδοχείου Διακοπές στο Σαράγεβο προχώρησαν σε απεργία την περασμένη Παρασκευή με αίτημα να πληρωθούν τα δεδουλευμένα. Αψήφησαν τη δικαστική απόφαση που κήρυξε την απεργία παράνομη και καταχρηστική και τώρα απειλούνται με απόλυση.
Οι Δυτικοί πολιτικοί συχνά ανασύρουν το στερεότυπο των "ξεφτισμένων εθνικών ανταγωνισμών" για να δικαιολογήσουν μια επέμβαση στη Βοσνία. Οι πρόσφατες διαδηλώσεις έσπασαν αυτό το στερεότυπο. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικές.
Άντι Ζεμπρόφσκι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου